Giống như rằm tháng bảy xá tội vong nhân của nước ta, Lễ hội Halloween là ngày dành cho người đã chết. Một ngày được trở lại với cõi dương để họ có thể vui chơi thoải mái, vì người sống đã hóa trang thành ma quỷ để linh hồn họ có chỗ trà trộn cho đỡ cô đơn.
Tưởng nhớ những người đã chết
Halloween hay còn gọi là Lễ hội Ma quỷ, diễn ra từ chiều 31/10 cho đến 12 giờ đêm. Theo truyền thuyết, Halloween được cho là dịp các vị thần có thể tới thăm trái đất hay linh hồn người chết sẽ tìm về thăm gia đình và gửi lại những lời nhắn tốt đẹp trong giấc mơ. Biểu tượng của Halloween là chiếc đèn lồng bí ngô của chàng Jack, phù thủy, ma quỷ và mèo đen.
Khởi thủy của lễ hội Halloween là từ dân tộc Celt, một dân tộc sống cách đây hơn 2,000 năm trên các vùng đất bây giờ là Anh quốc, Ireland và miền Bắc nước Pháp.
Người Celt có bắt đầu năm mới vào ngày 1 tháng 11 Dương lịch. Đêm trước năm mới, một lễ hội được cử hành để vinh danh vị thủ lĩnh quá cố Samhain và báo hiệu mùa lạnh bắt đầu, những ngày tối tăm thường được liên kết với sự tàn tạ và chết chóc của loài người. Dân tộc Celt tin rằng Samhain cho phép những linh hồn người chết được trở về nhà trên trần gian vào đêm hôm đó.
Theo phong tục, vào ngày lễ Halloween, trẻ con sẽ diện những bộ trang phục kỳ dị như phù thủy, ma quỷ, các nhân vật hoạt hình nổi tiếng hoặc những sinh vật siêu nhiên khác… đi đến từng nhà, gõ cửa. Khi gặp chủ nhà, những đứa trẻ sẽ nói câu "trick-or-treat" (Nếu muốn chúng tôi không chơi xấu thì hãy đãi chúng tôi cái gì đi) và chủ nhà sẽ đưa cho chúng kẹo.
Những đứa trẻ thích thú đi xin kẹo
Không chỉ trẻ con mà người lớn cũng hóa trang. Những trang phục kỳ dị khiến con người được sống bằng một hình tướng khác, cảm thấy thoải mái, tự do trong trang phục tự chọn. Mặt khác nó cũng khiến cho các linh hồn không cảm thấy khác biệt trong các hình thù quỷ quái.
Truyền thuyết về chiếc đèn bí ngô
Trẻ con còn thường cầm theo những chiếc đèn lồng làm từ bí ngô được đẽo ghê rợn giống hình đầu người, ánh sáng từ đèn phát ra qua miệng, đôi mắt càng làm tăng thêm sự sợ hãi cho những người xung quanh. Chiếc đèn bí ngô này được bắt nguồn từ truyền thuyết của người Ireland. Theo đó chiếc đèn còn được gọi là "Jack-ó-lanterns", nó đến từ một người có tên là Jack.
Jack là một người tham lam, bủn xỉn, thường cất giấu tiền bạc, keo kiệt không hề bố thí cho ai. Jack còn chơi với ma quỷ. Một lần, một con quỷ đến quấy phá vùng dân cư nên người dân đã đến cầu cứu các vị tu sĩ, đem các vật thánh đến "yểm" và "khóa các cửa" ra vào.
Khi con quỷ bị bắt, Jack đã nhận ra đó là con quỷ thường vui đùa với mình và đã tìm cách gỡ vật "yểm ma quỷ" mở đường cho quỷ chạy thoát. Để đền ơn cứu mạng, quỷ hứa với Jack là sẽ không bắt hồn Jack về địa ngục.
Những chiếc đèn bí ngô xuất phát từ truyền thuyết về Jack
Do đó, sau khi chết, hồn Jack bị thiên đường từ chối vì lũ sống tham lam, bủn xỉn, xuống địa ngục thì quỷ không cho vào vì lời hứa trước đây. Thấy Jack khổ sở, quỷ bèn lấy một ít than hồng ở địa ngục bỏ vào trong ruột một quả bí ngô và đưa cho Jack để sưởi ấm trên đường trở lại trần gian. Để cho không khí thông vào nuôi lửa, Jack phải đục thủng quả bí ngô, ánh lửa từ trong đã chiếu ra soi sáng nẻo đường lang thang của Jack.
Ý NGHĨA CỦA HALLOWEEN.
Từ câu chuyện của Jack, bài học được rút ra là: Không nên tham lam, bủn xỉn, keo kiệt. Phải có lòng bác ái, từ bi, biết giúp đỡ kẻ khó khăn. Không nên chơi đùa với ma quỷ. Ma quỷ hiểu theo nghĩa bóng là những trò lừa lọc, đe dọa, làm cho người khác sợ hãi, hay làm hại đến người, đến xã hội... Chơi đùa, giao du với ma quỷ sẽ dễ bị cám dỗ đi vào đường tối tăm và tội lỗi.
Tuy nhiên, chuyện cũng ghi nhận một thái độ sòng phẳng của quỷ, đó là "ân đền, oán trả" và "giữ lời hứa." Dù rằng sự "giữ lời hứa" này đã làm cho Jack rơi vào thân phận cô hồn lang thang vất vưởng.
Ý nghĩa giáo dục và nhân văn của Lễ Halloween không phải ai cũng biết
Thế nhưng các nước Âu, Mỹ khoa học kỹ thuật phát triển, tại sao vẫn dành một ngày lễ hội cho người của "cõi âm" mà đại diện là chàng Jack? Jack là một người cô đơn. Khi chết, Jack trở thành cô hồn, không chỗ dung thân. Thiên đàng và địa ngục đều từ chối!
Truyền thống lễ hội Âu Mỹ đã dành cho Jack một ngày. Một ngày được trở lại với cõi dương. Trong ngày đó, Jack có thể sống vui chơi thoải mái, vì người sống đã hóa trang thành ma quỷ để linh hồn Jack có chỗ trà trộn cho đỡ cô đơn. Đây là ý nghĩa nhân bản của lễ hội Halloween.
Như thế, ngày lễ Halloween và rằm tháng bảy xá tội vong nhân của nước ta có thể xem như là ngày hai cõi Âm - Dương hội ngộ trong tình yêu thương.
